Uwolnić know-how
Wiedza “ukryta”, albo “milcząca”, to coś, co jest zaszyte w naszych codziennych działaniach, ale o czym trudno właściwie opowiedzieć. Bardziej ją czujemy niż ogarniamy głową. Dlatego trudno przekazać ją innym. Nie jest to jednak niemożliwe. Wystarczy trzymać się kilku zasad, by stało się to łatwiejsze.
Każdy pamięta swoją pierwszą pracę. Ekscytację nowymi doświadczeniami, ale jednocześnie strach przed porażką. Bycie nowym pracownikiem jest bardzo stresujące. Jego rozwój przebiega na różne sposoby. Zaczyna od teoretycznej wiedzy o konkretnych zadaniach, ale tak naprawdę kluczowe jest samodzielne wykonanie pracy, natknięcie się na wszystkie typowe i nietypowe sytuacje, popełnienie kilku błędów i wyciągniecie z nich właściwych wniosków. I jeszcze jeden ważny czynnik - współpraca z innymi i uczenie się od nich.
Zazwyczaj zaczynamy pracę mając w głowie jedynie akademicką wiedzę. Taką, którą ktoś kiedyś zebrał i opisał w książce. Wraz z nabywaniem doświadczenia, charakter wiedzy się zmienia. Już nie tylko wiemy co („know what”), czyli dysponujemy wiedzą jawną, ale również jak („know how”) - wiedzą ukrytą. Jedna bez drugiej nie mogłaby istnieć.
Ta druga jest jednak bardzo trudna do przekazania. Nie da się jej zapisać, często nawet opowiedzieć. Najlepiej nabywa się ją wykonując czynności samodzielnie lub obserwując, jak wykonują je inni. Jak w organizacji można wesprzeć dzielenie się wiedzą ukrytą? Oto kilka kluczowych zasad:
Zapewnić technologię ułatwiającą dzielenie się wiedzą podczas pracy
W głównej mierze dzięki technologii możemy dziś uczyć się nie odrywając od pracy. Urządzenia przenośne, pigułki wiedzy, możliwość łatwego nagrywania filmów, to wszystko sprawia, że wiedza jest na wyciągnięcie ręki i w małych porcjach wnoszą ją do wspólnej bazy wszyscy pracownicy.
Szkolić w trakcie pracy, a nie w oderwaniu od niej
Zasada 70:20:10 mówi, że dorośli w 70 % uczą się przez doświadczenie i praktykę. Firma, której zależy na dzieleniu się wiedzą ukrytą, powinna dobrze znać i stosować tę zasadę w rozwoju pracowników.
Zapewnić mentora, coacha
Pozostając przy wspomnianym modelu, warto wyjaśnić, że 20 % uczenia się odbywa się podczas interakcji z innymi. Dlatego warto rozważyć ten typ wsparcia rozwoju pracowników.
Budować kulturę otwartości, zadawania pytań, współpracy, zaufania
W otwartej kulturze łatwiej jest się dzielić wiedzą, mało jest osób, które wykorzystują ją do uzyskiwania przewag nad innymi. Im wiedzę trudniej zakodować, tym większa pokusa, by zachować ją tylko dla siebie. Kultura zaufania i współpracy chroni przed takimi patologiami.
Nagradzać za dzielenie się wiedzą
Wzmacnianie za zachowań cementuje je i wpisuje w kulturę organizacji. Warto więc nagradzać ludzi za dzielenie się wiedzą ukrytą.
To tylko niektóre ważne czynniki wpływające na ułatwienie dzielenia się wiedzą ukrytą. Może i Wy macie w tym temacie doświadczenia lub przemyślenia?